အ၀လြန္ျခင္းဟာ ယေန႕ကမာၻေပၚမွာ လူ႕အသက္အႏၱရယ္ကို ျခိမ္းေျခာက္လာတဲ့ ေရာဂါသဖြယ္ အေနအထားတစ္ခုျဖစ္ေနပါတယ္။ နည္းပညာမ်ား တိုးတက္လာျခင္းနဲ႕ ဇိမ္ခံပစၥည္းအသံုးအေဆာင္မ်ား မ်ားျပားလာျခင္း ၊ လူေနမႈ ပံုစံမ်ား ေျပာင္းလဲလာျခင္းေၾကာင့္ အ၀လြန္ျခင္းေ၀ဒနာ ခံစားေနရတဲ့သူေတြ တျဖည္းျဖည္း မ်ားသထက္မ်ားလာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ဗ်ာ.. ဒီအ၀လြန္ျခင္းက လူခ်မ္းသာေတြမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေရာဂါတစ္ခုပါ။ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏို္င္ငံေတြမွာလည္း လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားခံစားေနရတဲ ့ က်န္းမာေရး ျပႆနာတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ေကာင္းျပီ၊ အ၀လြန္ျခင္းဆိုတာ ဘာလဲ .. ကၽြန္ေတာ္တို ့စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္။ အ၀လြန္ျခင္းဆိုတာ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္မွာ သာမန္ထက္ပိုျပီး အဆီေတြ လြန္ကဲေနျခင္းပဲေပါ့။ အ၀လြန္ျခင္း ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆိုတာကုိ ေနာက္ထားဦး၊ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ပံုမွန္အေျခအေနကုိ အနည္းငယ္ ေျပာၾကရေအာင္…..ကၽြန္ေတာ္တို ့ခႏၶာကိုယ္မွာ စားလိုက္တဲ ့အစာအာဟာရေတြကေနတဆင့္ စြမ္းအင္ (Energy) ရရွိပါတယ္။ အဲဒီစြမ္းအင္ကို နိစၥဓူ၀ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ဦးေႏွာက္ရဲ႕ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈေတြအတြက္ ျပန္လည္အသံုးခ်ရပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ Energy output ေပါ့။ အဲဒီလို ကၽြန္ေတာ္တို႕ စားလိုက္တဲ ့ အာဟာရနဲ႕ ျပန္လည္ အသံုးခ်လိုက္မႈေတြက အရမ္းမကြာျခားေနဘူးဆိုရင္ ဘာျပႆနာမွ ျဖစ္မလာႏိုင္ပါဘူး။ အကယ္၍မ်ား ကၽြန္ေတာ္တို႕စားလိုက္တာက နည္းျပီး ျပန္လည္ အသံုးခ်လိုက္တာက မ်ားေနမယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို ့ဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ပိန္လာမယ္။ စားလိုက္တာက မ်ားျပီး ျပန္လည္အသံုးခ်တာက နည္းေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ ၀လာမယ္ဆုိတာ ျငင္းစရာမရွိပါဘူး။ ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို ့စားလိုက္တဲ ့အာဟာရဓါတ္ေတြထဲက ပုိေနတဲ ့ ဂလူးကုိ႕စ္ေတြကို အသဲ၊ ၾကြက္သားနဲ႕ အဆီတစ္ရႈးေတြမွာ သိမ္းဆည္းထားပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္မွာ ဂလူးကုိ႕စ္ဓါတ္ နည္းေနတဲ ့အခ်ိန္က်ရင္ အဲဒီသိမ္းထားတဲ ့အရာေတြကုိ ျပန္လည္ ထုတ္ေပးပါတယ္။ တကယ္လို ့ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ အစာေတြအမ်ားၾကီးစားမယ္( အထူးသျဖင့္ အဆီေတြေပါ့ေနာ္)၊ ေနာက္ျပီး ခႏၶာကိုယ္ကလည္း လႈပ္လႈပ္ရွားရွားမလုပ္၊ စြမ္းအင္ေတြကို ျပန္လည္အသံုးမျပဳဘူးဆိုရင္ တျဖည္းျဖည္းနဲ႕ အဆီေတြစုလာမယ္။ ၾကာလာေတာ့ သာမန္ရွိသင့္တာထက္ ပိုျပီး ၀လာမွာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါက သာမန္ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေျပာျပတာပါ။ အမ်ားၾကီးမစားေပမယ့္လညး္ ၀ေနတဲ့သူေတြရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာကုိ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရွင္းျပပါ့မယ္။
သင့္ကုိယ္သင္ ဘယ္လိုအေျခအေနမွာ အ၀လြန္တယ္လို ့ ယူဆမလဲ…။ ကုိယ္အေလးခ်ိန္မ်ားေနတာ တစ္ခုထဲနဲ႕ မိမိကုိယ္ကုိ ၀လြန္းေနပါတယ္လို႕ ေလွနံဓါးထစ္ေျပာလို ့မရေသးပါဘူး။ ကုိယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ရယ္ အရပ္အေမာင္းရယ္ အကုန္စုေပါင္းတြက္ခ်က္ရပါေသးတယ္။ အ၀လြန္ျခင္းကို တိုင္းတာမယ့္နည္းလမ္းေတြ ရွိေနေပမယ့္ စံထားရမယ့္ နည္းလမ္းတစ္ခုကေတာ့ BMI ပါ။ BMI ဆိုတာ Body Mass Index ရဲ႕ အတိုေကာက္ေခၚေ၀ၚတဲ့စာလံုးျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႕တိုင္ လက္ခံသံုးစြဲေနတဲ ့ နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္။
BMI=weight/height2 |
ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ ကုိယ္ခႏၶာအေလးခ်ိန္( ကီလိုဂရမ္)ကို မူတည္ျပီး အေလးခ်ိန္( မီတာ) ၂ထပ္နဲ႕ စားမယ္ဆိုရင္ BMI အေျဖထြက္ပါတယ္။မီတာ ၂ထပ္ဆိုတာကေတာ့ ဥပမာ သင့္ရဲ႕ အရပ္က ၂မီတာ ရွိရင္ ၂ရဲ႕ ၂ထပ္ဆိုေတာ့ ၄ ေပ့ါဗ်ာ။ ဒါကေတာ့ မသိတဲ့သူမ်ားအတြက္သာ မွားမွာစိုးလို႕ တမင္ရွင္းျပေပးတာပါ။ ျမန္မာေတြအေနနဲ႕ေတာ့ ကီလိုဂရမ္အစား အေလးခ်ိန္ေပါင္ကိုပဲ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ အရပ္ကိုလည္း ေပ လက္မနဲ႕ ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ယူနစ္ေျပာင္းျပီး တြက္ခ်က္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေအာက္က နည္းအတုိင္းေျပာင္းလဲႏိုင္ပါတယ္။
တစ္ကီလိုဂရမ္= ၂.၂ေပါင္
တစ္မီတာ= ၃၉.၃၇ လက္မ
ထြက္ေပၚလာတဲ ့အေျဖကို ၾကည့္ျပီး မိမိကုိယ္ကို ပံုမွန္ အေလးခ်ိန္အတြင္း၀င္ရဲ႕လား၊ ပိုမွန္ေအာက္လား ၊ ပံုမွန္အထက္လားဆိုတာကုိ သိႏိုင္ပါတယ္။
၁၈.၅ ေအာက္= သာမန္ေအာက္ ပိန္ေနသည္။
၁၈.၅မွ ၂၄.၉အတြင္း= ရွိသင့္ေသာ အေလးခ်ိန္အတြင္းရွိသည္။
၂၅ မွ ၂၉.၉= အနည္းငယ္ ၀ေနသည္။
၃၀မွ ၄၀ အတြင္း= အ၀လြန္ေသာအဆင့္တြင္ရွိသည္။
၄၀အထက္= ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါးကို ၀လြန္းေနပါသည္။
အထက္ပါအေျခအေနအရ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ ဘယ္အတိုင္းအတာအတြင္း ေရာက္ေနတယ္ဆိုတာ တြက္ခ်က္လို႕ရပါတယ္။ BMI ၃၀ အထက္ဆိုရင္ေတာ့ သင္ဟာ အ၀လြန္ေ၀ဒနာ ခံစားေနရျပီျဖစ္ပါတယ္။
သာမန္အားျဖင့္ အမ်ိဳးသားေတြမွာ ခႏၶာကုိယ္ရွိ အဆီပမာဏဟာ ပံုမွန္အားျဖင့္ ၁၅ ကေန ၂၀ ရာခို္င္ႏႈန္းၾကားျပီး အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ၂၅ ကေန ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းၾကားရွိတတ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္မွာ အဆီ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ပွ်မ္းမွ်တြက္ခ်က္ၾကည့္ရေအာင္…..
body fat percentage = 1.2(BMI) + 0.23(age) - 10.8(sex) - 5.4
အဆီပမာဏကုိ တြက္မယ္ဆိုရင္ အထက္ပါ Deurenberg equation အတိုင္း တြက္ႏိုင္ပါတယ္။ BMI ေနရာမွာ သင့္ရဲ႕ BMI ကို ထည့္ရပါမယ္၊ အသက္(age)ေနရာမွာေတာ့ သင့္ရဲ႕ယခုလက္ရွိေရာက္ေနတဲ့အသက္ေပါ့၊ sex ေနရာမွာေတာ့ သင္ဟာ အမိ်ဳးသားျဖစ္ရင္ ၁ ကုိ အစားထိုးရမွာျဖစ္ျပီး အမ်ိဳးသမီးျဖစ္ရင္ေတာ့ ၀ (သုည)ကုိ အစားထိုးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီညီမွ်ျခင္းက အျပည့္အ၀ မွန္တယ္လို ့ေတာ့ ေျပာမရပါဘူးတဲ့။ ဘာလို ့လဲဆိုေတာ့ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ၾကြက္သားအေလးခ်ိန္ပမာဏက တစ္ဦးနဲ႕တစ္ဦး မတူညီႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြေၾကာင့္ အနည္းငယ္ေတာ့ လြဲေကာင္းလြဲႏုိင္တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။
ထြက္လာတဲ့အေျဖေပၚမူတည္ျပီး သင္ဟာ အ၀လြန္ေနျခင္း ရွိမရွိ ေျပာလို ့ရႏိုင္ပါတယ္။ အေျဖရလဒ္က အမ်ိဳးသားမ်ားအတြက္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း အထက္ဆိုရင္ အ၀လြန္ေနျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ ၃၃ရာခိုင္ႏႈန္းအထက္ဆိုရင္ အ၀လြန္ေနပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ အဆီေတြ ပိုေနပါတယ္ေပါ့ဗ်ာ။
(ဆက္ပါဦးမည္)
ေအာင္ေအာင္
