စာဖတ္သူ သင့္အတြက္ တစ္စံုတစ္ခု အက်ိဳးရွိသြားတယ္ဆိုရင္ ေရးသားရက်ိဳးနပ္ပါျပီ။
dr.agaglay@gmail.com

04 March 2011

အ၀လြန္ျခင္း ျပႆနာ(၃)

အ၀လြန္ျခင္း ျဖစ္ေစတဲ ့အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိသလို အ၀လြန္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာမယ့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြကလည္း တပံုတပင္ၾကီးပါ။ အ၀လြန္ျခင္းက ေရာဂါတစ္ခုမဟုတ္ေပမယ့္ သူကုိယ္တိုင္ကေတာ့ ေရာဂါေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာကုိ ဖိတ္ေခၚလွ်က္ရွိပါတယ္။ သူ႕ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ ့ေရာဂါေတြက လူ႕အသက္ကိုေတာင္ ရန္ရွာေစႏိုင္တဲ ့ေရာဂါေတြပါ။
အ၀လြန္လာရင္ ေသြးေၾကာထဲမွာ အဆီေတြစုလာမယ္၊ တျဖည္းျဖည္းနဲ ့ၾကာလာေတာ့ မေကာင္းတဲ ့အဆီေတြက လူကုိဥပါဒ္ေပးေတာ့တာပါပဲ။ ႏွလံုးေသြးေၾကာထဲမွာ အဆီေတြစုေနေတာ့ ႏွလံုးကို ေအာက္ဆီဂ်င္ အာဟာရ ေထာက္ပံ့တာေတြနည္းသြားမယ္၊ ရင္ဘတ္ေအာင့္ျပီး ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းတဲ ့ ေရာဂါေတြ ခံစားလာရမယ္။ အလိုလိုေနရင္းေမာလာမယ္။ ေန႕စဥ္လုပ္ေဆာင္ေနၾကအလုပ္ေတြလည္း မလုပ္ႏိုင္ျဖစ္လာမယ္။ အခန္႕မသင့္ရင္ အသက္အႏၱရယ္ကုိေတာင္ ထိခိုက္လာေစႏိုင္ပါတယ္။ 

ေသြးေၾကာမွာ အဆီေတြပိတ္ေနေတာ့လည္း ေသြးေပါင္တက္လာမယ္၊ ေသြးတိုးေရာဂါ ခံစားရတတ္တယ္။ စမ္းေခ်ာင္းတစ္ခုလိုပါပဲ၊ ပံုမွန္ ေရပမာဏႏႈန္းထားနဲ ့ စီးေနတဲ ့ေခ်ာင္းတစ္ခုမွာ အမိႈက္သရိုက္ေတြ ပိတ္စို႕သြားရင္ ေရစီးျမန္လာသလိုပဲ ေသြးေၾကာထဲမွာလည္း အဆီေတြပိတ္စို႕လာေတာ့ ေသြးဖိအားက အလိုလိုအေလ်ာက္တက္လာေတာ့တာေပ့ါ။ ေသြးတိုးေရာဂါ ျဖစ္လာရင္ ႏွလံုးေရာဂါတင္မကပါဘူး၊ ေက်ာက္ကပ္ ဦးေႏွာက္ စတဲ ့ အစိတ္အပုိင္းေတြကုိ မီးခိုးၾကြက္ေလွ်ာက္ ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။
အ၀လြန္တဲ့သူေတြဟာ ေလျဖတ္ဖို ့လည္း အလားအလာမ်ားပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ကို ေထာက္ပံ့တဲ ့ ေသြးလႊတ္ေၾကာေတြထဲမွာ အဆီေတြပိတ္သြားရင္ အဲဒီေသြးေၾကာေထာက္ပံ့ေနတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ဦးေႏွာက္ အစိတ္အပုိင္းက အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီအခါမွာ ခႏၶာကုိယ္ ေအာက္ပိုင္းေသျခင္း၊ ကုိယ္တပုိင္းေသျခင္း အစရွိတဲ့ ေရာဂါေ၀ဒနာေတြ ၀င္လာႏိုင္ပါတယ္။
၀မ္းဗိုက္အဆီအရမ္းမ်ားလြန္းေနတဲ ့သူေတြဟာ အမ်ိဳးအစား(၂) ဆီးခ်ိဳေရာဂါ ခံစားရဖို ့လည္း အလားအလာရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးအစား(၂)ဆီးခ်ိဳ ဆိုတာကေတာ့ ကုိယ္ခႏၶာမွာ အင္ဆူလင္တံု႕ျပန္မႈမရွိတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုပါ။ ဒီဆီးခ်ိဳေ၀ဒနာရွင္စုစုေပါင္းရဲ႕ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က အ၀လြန္ျခင္း ခံစားေနရတဲ့ သူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အရမ္း၀ေနတဲ ့လူေတြမွာ အဆုတ္နဲ့ဆိုင္တဲ့ျပႆနာေတြလည္း ခံစားတတ္ရပါတယ္။ သာမန္လူ ေတြထက္ ခႏၶာကုိယ္မ်က္ႏွာျပင္ ဧရိယာ ပိုမ်ားတဲ ့အတြက္ ၎တို႕မွာ အသက္ရႈရတာ ပိုမို ခက္ခဲပါတယ္။ ညအိပ္ေပ်ာ္ေနခ်ိန္မွာလည္း အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ အသက္ရႈရပ္ျခင္းေ၀ဒနာ (sleep apnea) ကုိလည္း ခံစားရေလ့ရွိပါတယ္။
အ၀လြန္တဲ ့သူေတြဟာ သည္းေျခေက်ာက္တည္တဲ ့ေရာဂါခံစားရဖို႕လည္း အခြင့္အလမ္းမ်ားပါတယ္။ အ၀လြန္တဲ့သူေတြမွာဆိုရင္ သည္းေျခရည္ထဲကို ကုိလက္စထေရာစစ္ထုတ္လိုက္တဲ ့ပမာဏဟာ သာမန္လူေတြမွာထက္ပိုမ်ားေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႕ သည္းေျခရည္ဟာ ပ်စ္လာျပီး အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ ့အမွ် သည္းေျခေက်ာက္တည္လာႏုိင္ပါတယ္။ သည္းေျခေက်ာက္အမ်ိဳးအစား အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေပမယ့္  အ၀လြန္တဲ့သူ ေတြမွာေတာ့ ကုိလက္စထေရာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ေက်ာက္က အျဖစ္အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္။
အ၀လြန္ျခင္းဟာ  ကင္ဆာေ၀ဒနာေတြနဲ႕လည္း ဆက္စပ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြမွာ အစာေရမ်ိဳျပြန္ကင္ဆာ၊ အူမၾကီးကင္ဆာ၊ အသည္းကင္ဆာႏွင့္ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာမ်ား ခံစားရႏိုင္္ျပီး အမ်ိဳးသမီးေတြမွာဆိုရင္ေတာ့ ရင္သားကင္ဆာ၊ သည္းေျခအိတ္ကင္ဆာ၊ သားအိမ္ကင္ဆာ၊ မမ်ိဳးဥကင္ဆာ အစာရွိတာေတြ ျဖစ္ေပၚခံစားလာရႏိုင္ပါတယ္။
အထက္ပါေရာဂါေတြအျပင္ တျခားျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ ့ ေရာဂါေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္။ အ၀လြန္လူေတြဟာ မ်ိဳးပြါးျခင္းဆိုင္ရာ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈမ်ားလည္း ရွိေနႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားေတြမွာဆိုရင္ က်ားေဟာ္မုန္းျဖစ္တဲ့ တက္ၾထိဳစထရုန္း ပမာဏနည္းသြားႏုိင္ျပီး သားသမီးရဖို႕ အခြင့္အေရးနည္းသြားပါမယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာဆုိရင္လည္း မမ်ိဳးဥ မေၾကြျခင္း၊ ရာသီေသြးမမွန္ျခင္း အစရွိတဲ့ မ်ိဳးပြါးျခင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အ၀လြန္သူေတြဟာ ခႏၶာကုိယ္အေလးခ်ိန္ပုိမို ထမ္းေဆာင္ေနရတဲ့အတြက္ အဆစ္အျမစ္ေတြမွာလည္း ထိခိုက္ေရာဂါရႏိုင္ပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ အဆစ္အျမစ္ေရာင္တဲ့ေရာဂါ ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္ပါတယ္။
လူတစ္ေယာက္ဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ ့၀သထက္၀လာျပီဆိုရင္ အေလးခ်ိန္ျပန္ခ်ဖို႕ ခက္ခဲလွပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ မ၀မွီကတည္းက အေလးခ်ိန္ကုိ ေသခ်ာထိန္းထားဖို႕လိုပါတယ္။ မိမိမ်ိဳးရိုးထဲမွာ အ၀လြန္တဲ့ မ်ိဳးရိုးရာဇ၀င္ရွိမယ္ဆိုရင္ ပိုမုိဂရုစိုက္သင့္ပါတယ္။ အ၀လြန္ေ၀ဒနာခံစားေနရျပီဆိုရင္ သာမန္ထက္ပိုျပီး လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေပးပါ။ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ စက္ဘီးစီးျခင္း၊ ေရကူးျခင္း အစရွိတဲ့ ကုိယ္ကာယေလ့က်င့္ခန္းေတြကုိ မိမိတတ္ႏိုင္သေလာက္ကစျပီး တျဖည္းျဖည္းခ်င္းတိုးလုပ္ေပးပါ။ မိမိတုိ႕စားတဲ့အစာထဲမွာ အဆီပမာဏေလွ်ာ့ခ်စားသံုးပါ။ ထမင္းဟင္းအဆီအသားထက္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ သစ္သီး၀လံမ်ားကို ျဖည့္စြက္စားေပးပါ။ အဆီမ်ားတဲ့ အစားအစာေတြ ျဖစ္တဲ့ အမဲသား၊ ၀က္သား၊ ေျမပဲ၊ ေကြကာ၊ ေထာပတ္၊ ေခ်ာကလက္၊ သစ္ၾကားသီး၊ သီဟုိဠ္ေစ့၊ ဟမ္ဘာဂါ၊ ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး အစရွိတာေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ပါ။ အစိမ္းေရာင္ရွိ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ အသီးအရြက္မ်ားကုိ ပုိမိုစားေပးပါ။  ပန္းသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီ အစရွိတဲ့ သစ္သီးေတြကလည္း ကယ္လိုရီပါ၀င္မႈ နည္းပါးတဲ ့ အစားအစာေတြျဖစ္ပါတယ္။ 

အဓိကအခ်က္ကေတာ့ ခႏၶာကုိယ္က ေန႕စဥ္လႈပ္ရွား အသံုးျပဳလိုက္တဲ ့စြမ္းအင္(energy)ဟာ ေန႕စဥ္စားလုိက္တဲ့ အာဟာရကယ္လုိရီထက္ ပုိမ်ားေနဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀င္တဲ့ပမာဏထက္ ထြက္တဲ ့ပမာဏ ပုိမ်ားေနဖို႕လိုပါတယ္။ အ၀လြန္ျခင္းအတြက္ ေဆး၀ါးေတြရွိေပမယ့္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြအရ ေရရွည္ေသာက္သံုးဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ Amphetamines ၊ Sibutramine အစရွိတဲ့ေဆး၀ါးေတြဟာ အစာစားခ်င္စိတ္ကို ဖိႏွိပ္ေပးထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဦးေႏွာက္အာရံုေၾကာအဖြဲ႕အစည္းကို ပိုမိုလံႈ႕ေဆာ္တဲ ့အတြက္ ဂဏာမျငိမ္ျဖစ္ျခင္း၊ ေသြးဖိအားတက္ျခင္း အစရွိတဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြပါ ခံစားရ တတ္ပါတယ္။ Orlistat ဆိုတဲ ့ေဆးကေတာ့ အစာလမ္းေၾကာင္းမွာ အဆီျဖိဳခြဲစုပ္ယူျခင္းကို တားျမစ္တဲ ့ေဆးျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးကေတာ့ အဆီမွာေပ်ာ္၀င္ႏိုင္တဲ့ ဗီတာမင္ေတြျဖစ္တဲ့ ဗီတာမင္ ေအ၊ဒီ၊အီး၊ေက စတဲ ့ဗီတာမင္ပမာဏ ေသြးထဲမွာ က်ဆင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ ေဆးေတြကုိ သူ ့အခ်ိန္အဆႏွင့္သူ မေသာက္သံုးဘူးဆုိရင္ လူကုိ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ နားလည္တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာ၀န္နဲ ့ျပသျပီးမွ ေသာက္သံုးသင့္ပါတယ္။ အေရးၾကီးဆံုးအခ်က္ကေတာ့ အ၀မလြန္ခင္မွာ ေန႕စဥ္အာဟာရ မွ်တမႈရွိေအာင္ ခ်င့္ခ်ိန္စားသံုးပါ။ ၀လာျပီဆိုရင္လည္း သာမန္အခ်ိန္ထက္ အားကစားေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ပုိ၍ လုပ္ေပးပါ။ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ေဆာင္ျခင္းက အ၀လြန္ျခင္းအတြက္ အေရးအၾကီးဆံုး ကုသမႈ တစ္ရပ္ျဖစ္တယ္ဆိုတာကုိ အဓိကထား ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ အားလံုးပဲ က်န္းမာေသာ ခႏၶာကုိယ္ကို ပုိင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကပါေစ။
ေဒါက္တာေအာင္ေအာင္( 20th Jan, 2011)